Sebze ve meyveler vücudun işleyişi açısından son derece önemli besin ögeleridir. Sağlıklı ve düzenli beslenme halinde vücudumuzda meydan gelen biyokimyasallar tepkimeler düzenli bir şekilde oluşmaya devam eder; ancak bazı besin ögelerinden mahrum kaldığında ise doğal olarak işleyiş bozulur. Bu nedenle mevsiminde ve yeteri kadar meyve sebze tüketmek önemlidir. Burada özellikle mevsiminde kelimesini vurgulamak gerekir çünkü zamanında üretilmeyen meyve ve sebzeler vitamin-mineral değerleri açısından oldukça fakiridir.
Beslenme, sağlıklı bir yaşam için kilit bir anahtardır. Vitamin ve mineral açısından vücut ihtiyacını önemli düzeyde karşılar. Yüksek antioksidan kaynağı olan meyve ve sebzeler kalp-damar hastalıklarına karşı korunmaya yardımcılı olur, kanser riskini minimum seviyeye indirir, yaşlanmayı önler ve güçlü besleyici özellikleri sayesinde sağlığın korunmasını sağlar. Ancak sebze ve meyvelerden en iyi verimi alabilmek için mevsiminde tüketmek çok önemlidir. Özellikle çocukluk çağında kazanılan beslenme alışkanlıkları, yaşamın ileriki dönemlerini oldukça etkilemektedir. Yetişkin veya çocuk fark etmeksizin meyveler, içerdikleri yüksek miktarda mineral ve vitaminler sayesinde sağlıklı bir yaşamın olmazsa olmazıdır. Fast food gibi gıdaların tüketimi yerine meyve ve sebze tüketimini arttırmak, dengeli ve sağlıklı bir beslenme ile hastalıklara karşı vücut güçlü tutulur, bağışıklık sistemi güçlendirilir.
Meyve ve sebzeler, folik asit, beta-karoten, E, C, B2 vitaminleri, kalsiyum, potasyum, demir, magnezyum, posa ve antioksidan özelliğe sahip birçok bileşik içerir. Bu besinleri tüketmenin insan sağlığına olumlu birçok etkisi bulunmaktadır. Sağlıksız bir beslenme beraberinde hastalıkları ve kırgınlıkları getirecektir. Rawsome olarak sizler için mevsimi dışında tüketilen meyve ve sebzelerin ne gibi zararları olacağını araştırdık. Mevsiminde tüketilmeyen besinler hastalıklara davetiye çıkarır, üretimlerinde kullanılan hormon ve kimyasallar sebebi ile alınan besin değerleri istenilen düzeyde olmaz. Sebze ve meyveler mevsimleri dışında üretildiğinde lektin içerikleri yüksek olur. Bu lektinlerin fazla olması insan sağlığı açısından olumsuz etkiler ortaya çıkarabilir.
Sebze ve Meyve Tüketiminin Faydaları
- Gelişmeye ve büyümeye yardımcı olur.
- Doku onarımını arttırır, iyileşme sürecini hızlandırır.
- Hücrelerin yenilenmesini sağlar.
- Diş ve diş eti sağlığının korunmasına yardımcı olur.
- Hastalıklara karşı direnci arttırır.
- Tokluk hissi sağlar.
- Obezite gibi kilo problemlerinden korur.
- Kronik hastalıkların riskini azaltır.
- Bağırsakların ve sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olur.
Her sebze aynı mineral ve vitamini içermediğinden gün içerisinde yapılan tüketim çeşitlendirilmelidir. Sebzeler, insan vücudunda gerçekleşen biyokimyasal reaksiyonların düzenlenmesinde, kas ve kemik gelişiminde, hastalığa karşı direnç kazanımında, bağışıklık sisteminin güçlenmesinde etkin bir rol oynar. İçerdikleri yüksek su ve düşük miktarda yağ oranlarıyla sağlıklı beslenmenin vazgeçilmez parçalarındandır.
Meyveler de içerdikleri besin öğeleri ve miktarları konusunda birbirlerinden farklılık gösterdiklerinden yine aynı şekilde tüketimin çeşitlendirilmesi gereklidir. Turunçgil grubundaki portakal, greyfurt ve çilek C vitamini, kara üzüm, kiraz, karadut gibi meyveler yüksek miktarda antioksidan, muz, elma gibi meyveler potasyum açısından oldukça zengindir. Sebze ve meyveler mevsiminde tüketildiğinde besin değerleri en iyi şekilde alınır ve aynı zamanda ekonomik açıdan da cebe daha uygun olur. Sağlıklı beslenmenin başında gelen meyve ve sebzeler, mevsiminde tüketilmediği takdirde sağlık için riskler oluşturabilmektedir. Bu nedenle mevsimine uygun tüketim sağlık açısından oldukça faydalı olacaktır.
Hangi Meyve ve Sebzeler Hangi Mevsimde Tüketilir?
Meyve ve sebzelerin mevsiminde tüketilmesi, besin değerlerinin doğru miktarda alınmasını ve ekonomik anlamda daha cazip olmasını sağlar. Mevsimi dışında tüketilen meyve ve sebzeler yarardan çok zararlı olabilir veya alınan fayda oldukça düşük olur.
Mevsiminde tüketilen sebze ve meyveler vitamin ve mineral açısından zengin olduğu için hastalıklara karşı savaşma konusunda oldukça önemlidir. Ancak doğa şartlarına uygun yetişmeyen ürünlerin üretiminde hibrid tohumu, böcek ilacı, kimyasal gübre kullanıldığından dolayı alınan besin değerlerini düşürür ve birçok hastalığa kapı açabilir.
Kış Aylarında Tüketilmesi Gereken Sebzeler
- Kereviz
- Brokoli
- Brüksel lahanası
- Ispanak
- Pancar
- Şalgam
- Yer alması
- Pazı
- Pırasa
- Soğan
- Turp
- Havuç
- Lahana
- Bal kabağı
- Karnabahar
- Sarımsak
- Hindiba
Kış Aylarında Tüketilmesi Gereken Meyveler
- Ayva
- Elma
- Mandalina
- Nar
- Portakal
- Greyfurt
- Kivi
- Trabzon hurması
- Kestane
- Armut
- Muz
- Limon
Yaz Aylarında Tüketilmesi Gereken Sebzeler
- Biber
- Taze fasulye
- Salatalık
- Patlıcan
- Domates
- Enginar
- Kabak
- Semizotu
- Börülce
- Bamya
- Zencefil
- Patates
Yaz Aylarında Tüketilmesi Gereken Meyveler
- Karpuz
- Kavun
- Şeftali
- Kayısı
- Vişne
- Kiraz
- Üzüm
- İncir
- Nektarin
- Erik
- Karadut
- Çilek
- Böğürtlen
- Ahududu
- Malta eriği
- Elma
- Ananas
- Avokado
Mevsiminde Tüketilmeyenler Sebze ve Meyveler Ne Tür Sorunlara Neden Olur?
Sebze ve meyveler kendi mevsimlerinde tüketildiğinde oldukça sağlıklıdır. Ancak küreselleşen sera sistemleri ile her meyve ve sebzeyi dört mevsimde de görmek mümkündür. Öncelikle mevsiminde olmayan meyve ve sebzeler lezzet açısından ve besin değerleri açısından düşüktür. Meyve ve sebzeler hasat edildikten sonra besin değerlerini kaybetmeye başlar. Yapılan araştırmalar doğrultusunda uygun mevsimde yetiştirilen meyve ve sebzelerin besinsel açıdan daha sağlıklı ve zengin olduğu kanıtlanmıştır. Örnek vermek gerekirse, C vitamini yönünden zengin olan brokolinin sonbaharda yetiştirildiği besin değerleri, ilkbaharda yetiştirilen brokoliye göre daha zengin olduğu görülmüştür.
Mevsimi dışında yetiştirilen meyve ve sebzelerin dış görünümü ve yetiştirilebilmesi için kullanılan pestisit, mum ve koruyucular baş ağrısı, mide bulantısı, astım, kanser ve Parkinson hastalığı gibi hastalıklara kapı açar. Bu olumsuz etkileri yaşamamak için doğru mevsimde doğru tüketim yapmak gerekir. Yine de mevsim dışı tüketim, meyve veya sebzelerinizi dondurarak gerçekleştirilebilir. Yapılan çalışmalar neticesinde dondurulmuş sebzelerin tazelerine kıyasla hemen hemen aynı besin miktarları içerdiği kanıtlanmıştır. Dondurularak saklanan bu sebze ve meyveleri ortalama olarak 6 ay kadar bekletebilirsiniz.
Sebze ve meyveler kendi mevsimlerinde bolca bulunur ve fiyat açısından daha uygun olur. Mevsim dışı tüketilen meyve ve sebzeler besin değerleri açısından kalitesiz ve lezzetsizdir. İstenen besin değerleri sağlanmadığı için vücudun ihtiyaç duyduğu mineral ve vitaminler tam olarak alınamaz. Bu da hastalıklara yakalanma riskini arttırır, bağışıklık sisteminin güçlenmesi konusunda kişiyi zayıf bırakır. Mevsim dışında üretilen meyve ve sebzeler hormon ve kimyasal içerdiğinden sağlık açısından kesinlikle önerilmez.
